Diagnostyka obrazowa chorób u zwierząt, wskazania do wykonywania zdjęć RTG.

Choć rozwój diagnostyki obrazowej – także w weterynarii – jest niezwykle dynamiczny i cyklicznie pojawiają się kolejne metody i ich udoskonalenia, poczciwe RTG wciąż znajduje szerokie zastosowanie. Roentgen, choć zdawał sobie sprawę z doniosłości swego odkrycia, nie mógł wiedzieć, jak wielkie znaczenie będzie ono miało, nawet w swej najprostszej formie
w drugim dwudziestoleciu XXI wieku.
Promieniowanie rentgenowskie oraz ultradźwięki to dwa najczęściej wykorzystywane w weterynarii (oraz w medycynie) zjawiska fizyczne służące obrazowaniu tego, co dla nieuzbrojonego oka niewidoczne. Znaczenie obu z nich jest nieocenione. Badanie RTG pozwala w krótkim czasie uzyskać bardzo wiele interesujących informacji. Jest to badanie nieinwazyjne i stosunkowo tanie. Nie wolno jednak zapomnieć, że czynniki warunkujące sukces diagnostyczny są liczne. W warunkach idealnych byłoby można wykonać takie badanie u każdego pacjenta. Niestety, promieniowanie rentgenowskie ma niekorzystny wpływ na organizmy żywe, a mimo relatywnie niskich kosztów nie u każdego pacjenta można je wykonać (względy finansowe, stan pacjenta).
Dlatego właśnie w przypadku badań dodatkowych – a takim niewątpliwie jest RTG – kluczowe jest podejmowanie decyzji o ich wykonaniu lub niewykonaniu w oparciu o obecność (lub brak) wskazań. Wskazania do wykonania RTG różnią w zależności od obszaru, który ma zostać uwidoczniony. Wyróżnić można cztery zasadnicze części ciała będące przedmiotem zainteresowania: głowę, klatkę piersiową, jamę brzuszną i kończyny. Choć jest to truizm to wskazanie do badania stanowi uzasadnione podejrzenie obecności patologii (schorzenia), poparte objawami zgłaszanymi przez opiekuna i wynikiem badania klinicznego.
W przypadku kończyn będą to np. obecność kulawizny i stwierdzenie przez lekarza krepitacji lub tkliwości pewnego obszaru, a co za tym idzie podejrzenie złamania, zwichnięcia, stłuczenia czy zerwania więzadła.
O ile wskazania do wykonania obrazowania kończyn wydają się być klarowne, to zasadne jest encyklopedyczne wypunktowanie wskazań do wykonania diagnostyki rentgenowskich innych części ciała.
Choć od kilku lat ultrasonografia przebojem wdziera się we wcześniej niedostępny dla siebie obszar klatki piersiowej jakim są płuca, charakteryzując się nawet wyższą czułością
w diagnostyce pewnych stanów, to właśnie RTG jest najczęściej wybieraną i wciąż w wielu aspektach niezastąpioną metodą diagnostyki obrazowej schorzeń w obrębie klatki piersiowej. Wśród wskazań do wykonania RTG klatki piersiowej wymienia się podejrzenie obecności wielu schorzeń takich jak:
– Podejrzenie schorzenia nowotworowego– zarówno pierwotnego jak i o charakterze metastaz. RTG w trzech projekcjach ma tu kluczowe znaczenie dla decyzji o dalszym postępowaniu z pacjentem.
– Duszność– choć w przypadku silnej duszności należy zachować daleko posuniętą ostrożność, a czasem wręcz zaniechać badania, dostarcza ono bezcennych informacji. Badanie uwidocznia odmę, płyn w jamie klatki piersiowej, obrzęk płuc a także pozwala domniemywać o przyczynie tego stanu (np. powiększona sylwetka serca, złamanie żeber)
– stan po urazie/ wypadku komunikacyjnym- choć coraz większe znaczenie ma tu tomografia komputerowa, ze względu na dostępność, RTG jest nieocenionym narzędziem pozwalającym ocenić rozległość obrażeń
– podejrzenie schorzenia kardiologicznego- ocena sylwetki serca oraz cech zastoju (lub jego braku) w krążeniu płucnym, pozwoli lekarzowi specjaliście podjąć dalsze decyzje
o postępowaniu z pacjentem.